<

toolboxmeeting: Veilig werken met stof In de lucht om ons heen zit altijd stof, welke irritatie of schade aan de luchtwegen kan veroorzaken. Soms reageert het lichaam heftig op stof, zoals bij hooikoorts. In de meeste gevallen laat stof ons echter ongemoeid. Werkzaamheden die kunnen leiden tot hoge stofconcentraties in de lucht zijn machinaal zagen, schuren, frezen en stralen van beton, hout of andere materialen. Er komt ook veel stof vrij tijdens schoonmaakwerkzaamheden, zoals vegen en blazen. Bedenk goed…… Stof is vaak een onzichtbare vijand, die pas na jaren gevaarlijk kan toeslaan!!! SOORTEN STOF EN GEZONDHEIDSRISICO’S Of stof schade aan de gezondheid veroorzaakt, hangt af van de schadelijkheid en de hoeveelheid van het stof in de lucht. Ook zijn er verschillen tussen werknemers wat betreft de gevoeligheid voor stof. Grote stofdeeltjes komen op de wanden van de luchtwegen terecht en worden door zogenaamde trilharen naar de keel verplaatst en dan uitgespuugd of ingeslikt. “Kleine stofdeeltjes komen veelal diep in de longen terecht” Als het materiaal oplosbaar is, wordt het in het bloed opgenomen en vervolgens uit het lichaam verwijderd. Onoplosbare stofdeeltjes, zoals houtstof of ijzerstof, worden door het afweersysteem uit de longen verwijderd, maar dat gaat langzaam en kan wel een jaar duren. Stof zoals kwartsstof en asbestvezels kunnen heel moeilijk door het afweersysteem worden verwijderd en blijven vaak jarenlang in de longen aanwezig. HINDERLIJK STOF Stof dat weinig schadelijk is wordt hinderlijk stof genoemd. Voorbeelden zijn gips, cement en kalkstof. Dat stof kan echter wel klachten zoals irritatie of benauwdheid veroorzaken. GLAS- EN STEENWOL Glas- en steenwol veroorzaken irritatie van de luchtwegen. Ook huid en ogen kunnen geïrriteerd raken. De soms heftige jeuk is meestal de volgende dag weer verdwenen. De geïrriteerde huid wordt gevoeliger voor infecties en inwerking door chemicaliën. “Glas- en steenwol worden niet als kankerverwekkend beschouwd” SCHADELIJK STOF Stoffen die schadelijk zijn, kunnen onderscheiden worden naar de verschillende soorten effecten die deze veroorzaken op de gezondheid. • Allergene stoffen Er zijn schadelijke stoffen die voor een overgevoeligheid (allergie) veroorzaken. Dit zijn stoffen die vrijkomen bij epoxy’s en andere tweecomponenten producten, bij schuren van het nog niet volledig uitgeharde product en bij het werken met tropische houtsoorten en cement. Bepaalde soorten hardhout kunnen allergieën van de luchtwegen en de huid veroorzaken. Dit kan leiden tot astma-achtige klachten en eczeem aan handen, armen en het gezicht. Voorbeelden die vaak allergieën geven zijn Iroko, Teak en Western Red Cedar. • Stoffen met etsende werking Een ander schadelijk effect die de gezondheid bedreigen zijn de stoffen met een zogenoemde etsende werking op de huid. Dit houdt in dat zij chemische verbrandingen van de huid tot gevolg hebben. Denk aan ongebluste kalk en schoonmaakmiddelen. Een paar spetters op de huid van zuren en logen kunnen al flinke verbrandingen veroorzaken. • Kankerverwekkende stoffen Gevaarlijk is stof dat in de longen bindweefsel kan veroorzaken: longfibrose of ook wel “stoflong” genoemd. Het longweefsel wordt dan minder elastisch en bij inspanning wordt men kortademig en benauwd. “Hoe meer stof men inademt, des te meer (onherstelbare) schade er ontstaat” Soorten stof die dit veroorzaken zijn kwarts (silicose) en asbest (asbestose). Asbest kan ook longkanker en kanker van het borst- of buikvlies (mesothelioom) veroorzaken. Kwartsstof is inmiddels bijgeschreven op de lijst van kankerverwekkende stoffen, omdat het een verhoogd risico geeft op longkanker.